18/01/2023 - 14:21
Trots om het nieuwe huisboek ‘Kinderen van de zorg. Zes eeuwen stedelijke jeugdzorg’ van auteurs Dirk Luyten, Erik Zwysen en Sietske Van den Wyngaert voor te mogen stellen. Het boek brengt een vergeten sociale geschiedenis opnieuw tot leven: de Antwerpse opvang van wezen, vondelingen en andere kwetsbare kinderen doorheen de eeuwen.
Over het boek
Stierf de helft van de vondelingen voor hun vijftien jaar? Hoeveel duizenden kinderen werden er vanuit Antwerpen uitbesteed op het platteland? Hoe kwamen de wezen terecht in de schoolstrijd? Was er tijdens de Tweede Wereldoorlog een razzia in het Meisjesweeshuis?
‘Kinderen van de zorg. Zes eeuwen stedelijke jeugdzorg in Antwerpen’ brengt de vergeten sociale geschiedenis van de opvang van vondelingen, verlatelingen, wezen en andere kinderen in precaire situaties opnieuw tot leven. In Antwerpen was dat eeuwenlang een stedelijke aangelegenheid. De evolutie van de stad bepaalde mee de opvang in instellingen en uitbestedingen bij kostgezinnen op het platteland.
Opvattingen van vroegere elites resulteerden in grote godshuizen als het Vondelingenhuis, het Maagdenhuis en het Knechtjeshuis. Later verschenen de ‘Gestichten voor verlaten kinderen’, grootschalige weeshuizen en tehuizen voor zwakke kinderen. Meer recent gingen de instellingen aansluiten bij het normale leven en kwam het ondersteunen van de gezinscontext centraal te staan. Een reis door de tijd leert dat de opvang van kinderen in precaire situaties van alle tijden is en vol van uitdagingen.
Meer dan cijfers
‘Kinderen van de zorg. Zes eeuwen stedelijke jeugdzorg in Antwerpen’ vertelt een verhaal van sociale ongelijkheid, bittere armoede, barmhartigheid en idealisme. In de publicatie worden cijfers en feiten afgewisseld met persoonlijke geschiedenissen en illustraties.
Via veertien fictieve monologen slepen de auteurs je mee in de wereld van vondelingen, arme wezen, kwekelingen en opvoeders. Het voorwoord van het boek is geschreven door kinderrechtencommissaris Caroline Vrijens.
Over de auteurs
Dirk Luyten is doctor in de sociale wetenschappen en master in de stedenbouw. Hij was enkele jaren verbonden aan de KULeuven en later aan Gezinswetenschappen (Odisee Hogeschool). In de sociale sector nam hij diverse bestuurs- en directiefuncties op. Hij publiceert rond sociale thema’s.
Erik Zwysen was in Antwerpen maatschappelijk werker en projectcoördinator in de dienst voor pleegzorg De Mutsaard, directeur bij de thuisbegeleidingsdienst Joba en bij de voorziening voor Bijzondere Jeugdbijstand De Hand. Momenteel werkt hij aan een geschiedenis van de pleegzorg in Vlaanderen.
Sietske Van den Wyngaert is doctor in de geschiedenis, gespecialiseerd in jeugdzorg in het vroegmoderne Antwerpen. In haar proefschrift onderzocht ze de leer- en werktrajecten die kansarme jongeren aflegden ter voorbereiding van het betreden van de arbeidsmarkt. Momenteel is ze verbonden aan het Felixarchief in Antwerpen.
Erik Vlaminck is roman- en theaterauteur. In een vorig leven was hij projectcoördinator in de psychiatrie en in de thuislozenzorg. Omdat hij het niet laten kan, schrijft hij ook de column Brieven van Dikke Freddy.
Ellen Van Pelt debuteerde in 2015 met de roman Drift. In 2020 publiceerde ze Deze wereld is geen ergernis waard, een biografie over schrijver Roger Van de Velde. Ze werkte voorheen als psychologe in bijzondere jeugdzorg.
Praktisch
‘Kinderen van de zorg. Zes eeuwen stedelijke jeugdzorg in Antwerpen’ is uitgegeven bij uitgeverij Garant en is te verkrijgen in het Maagdenhuis en de betere boekhandel vanaf 25 januari 2023.
