20/10/2020 - 10:55
Auteur Diane De Keyzer stelt op 5 november haar nieuwe boek ‘De vondelingen’ voor. Het Maagdenhuis presenteert een nieuwe replica van de historische vondelingenschuif van Antwerpen. En de vondelingenschuif van Moeders voor Moeders bestaat dit jaar 20 jaar. Eén, twee en drie samen vragen om een diepere focus op die vondelingen in onze vaste opstelling. Ontdek ons najaar.
Boekvoorstelling ‘De vondelingen’ van Diane De Keyzer
Vondelingen zijn voorpaginanieuws. Omdat ze zo uitzonderlijk zijn, krijgen ze alle aandacht en beroeren ze de harten. Maar vondelingen zijn van altijd en van overal. Amper tweehonderd jaar geleden behoorden ongewenste kinderen nog tot de waan van de dag. Brussel had in die tijd niet één of twee vondelingen per jaar, maar vijf per week.
Kinderen werden achtergelaten op straat, voor een café, in een kerk of in de schuif. Zonder naam, gebusseld in enkele lappen. Vaak droegen ze bij wijze van afscheid een briefje met een voornaam en melding van doopsel of niet, of een boodschap van armoede en grote nood. Anderen kregen een heiligenprentje, een kruisje of een lint mee, om te zeggen: ‘Jij bent mijn kind en ik kom je in betere tijden weer halen.’
Met het nieuwe boek ‘De vondelingen’ wil auteur Diane De Keyzer een naam en een verhaal geven aan duizenden ongewenste en naamloze kinderen. Ze geeft een inkijk in de fascinerende wereld van vondelingenschuiven, voedsters, vondelingentransport en uitbesteding. Ze blijft niet enkel kort bij huis, maar maakt een omweg via Italië en Frankrijk. In ‘De vondelingen’ kijkt Diane De Keyzer niet alleen terug naar wat geweest is, maar houdt ze ook halt bij de vondelingen van onze tijden.
Replica historische vondelingenschuif Antwerpen
Op de binnenkoer van het Maagdenhuis kan je de nieuwe replica van de vondelingenschuif bekijken en vooral zelf testen (met een pop, natuurlijk). De originele schuif bevond zich aan het Vondelingenhuis in de Sint-Rochusstraat op het Antwerpse Zuid. Daar werden van 1812 tot 1860 baby’s en kleuters opgevangen.
Hoewel het eigenlijk verboden was om een baby te vondeling te leggen was het eeuwenlang een gangbare praktijk. Het Vondelingenhuis werd opgericht in 1532 om onderdak te bieden aan deze kindjes. Nadien – ongeveer vanaf hun 10de jaar - stroomden ze dan door naar het Maagdenhuis of Knechtjeshuis.
De vondelingenschuif zelf kwam er pas in 1812 - onder het Franse regime - om de praktijk enigszins te reglementeren. Ze bleef in gebruik tot 1860.
Wanneer in de schuif een kind werd achtergelaten ging er een belletje af. Binnen stond er een kannetje warme melk klaar en lagen er propere doeken om de eerste zorgen toe te dienen. Een proces verbaal met een beschrijving van de toestand van het kind werd opgemaakt. Zo weten we dat in de periode tussen juli 1812 en februari 1814 al meteen 374 kinderen werden achtergelaten in de schuif.
In de kapel van het Maagdenhuis richten we tot eind januari 2021 enkele vitrines in met een focus op de vondelingen. In de kapel van het Maagdenhuis richten we tot eind januari 2021 enkele vitrines in met een focus op de vondelingen. Deze opstelling kan je bezoeken van 5 november tot en met 31 januari 2021. Boek jouw bezoek via onze website.
20 jaar vondelingenschuif in Borgerhout
Ook nu is er in Antwerpen (in Borgerhout) nog altijd een vondelingenschuif waar een moeder haar baby kan achterlaten. Het aantal vondelingen is gelukkig gedaald. Toch moet er nog gemiddeld 1 baby per jaar opgevangen worden. In afwachting van een regeling voor adoptie of pleegzorg is de burgemeester van Antwerpen als voogd verantwoordelijk voor het kindje.