Pelgrimstafel op Witte Donderdag: een van de oudste tradities in de stad

6 april 2023 van 10 tot 18 uur, toegang gratis

Ook dit jaar staat er op Witte Donderdag een rijkelijk gedekte tafel in het Sint-Julianusgasthuis in de Hoogstraat 70-72, vandaag gekend als Galerie De Zwarte Panter. Een eeuwenlange traditie, die sinds 2021 erkend is als immaterieel erfgoed. Overdag is de pelgrimstafel voor iedereen vrij te bezichtigen. ’s Avonds serveren chef Seppe Nobels en het team van Instroom Academy een maaltijd aan 12 kwetsbare mensen die een link hebben met Antwerpen.
 

Traditie

Dat de Pelgrimstafel gepresenteerd wordt op een van de oudste plekken van de stad is geen toeval. Eeuwen geleden al werd op Witte Donderdag de tafel gedekt voor ‘twaalf arme lieden of pelgrims’.  Het aantal genodigden is symbolisch en verwijst naar de twaalf apostelen bij het Laatste Avondmaal. 

Toch is de tafel gedekt voor 13 gasten. De 13de plaats is voor Jezus zelf gereserveerd. Hij wordt gesymboliseerd door een Christusbeeld dat wordt ingesmeerd met boter en centraal op de tafel staat. Traditioneel werd Christus al uit een grote klont boter geportretteerd en tijdens de middeleeuwen zag men boter bovendien als iets zuiverends. Het decor wordt vervolledigd met prachtige reproducties van originele kunstwerken van het Antwerpse Maagdenhuis. 

Tot 18 uur kunnen bezoekers de pelgrimstafel gratis komen bekijken. ’s Avonds komt de traditie echt tot leven wanneer (achter gesloten deuren) twaalf kwetsbare Antwerpenaren in een sfeer van verbinding komen genieten van een rijkelijke pelgrimsmaaltijd op basis van lokale groenten en Noordzeevis.
 
Het Sint-Julianusgenootschap benadrukt dat het delen van eten ook in deze tijden nog een belangrijke boodschap is van naastenliefde, want ook vandaag nog is er veel armoede en eenzaamheid. Net zoals in de middeleeuwen pelgrims dikwijls eenzaam op tocht waren, zijn er in onze stad heel wat mensen (ouderen, daklozen, vluchtelingen, personen met een beperking of een zware medische diagnose) die eenzaam zijn. 

 
Seppe Nobels

Historisch werd de traditie van de Pelgrimstafel na elke pandemie geactualiseerd. Het Sint-Julianusgenootschap heeft voor deze eerste editie na de Corona-epidemie niemand minder dan Seppe Nobels gevraagd om hieraan zijn medewerking te verlenen.

Seppe Nobels kreeg in 2021 met zijn restaurant Graanmarkt13 als eerste de groene Michelin-ster en is de bezieler van het restaurant Instroom Academy (Droogdokkenweg 4, 2030 Antwerpen) dat onlangs ook met een groene Michelin-ster werd bekroond.

Instroom is geen gewoon restaurant. Het is een opleidingsacademie, een samenwerking tussen Seppe Nobels en GATAM vzw, gesteund door VDAB en Stad Antwerpen. 
Seppe geeft er - aan door hem via Fedasil en het Rode Kruis geselecteerde nieuwkomers - een opleiding. De uitdaging is om met ingrediënten en technieken uit hun land van herkomst onze lokale terroir naar een hoger niveau te tillen. 

Voor Seppe is verbinding erg belangrijk. Hij laat zijn cursisten zelf de gerechten naar de tafel brengen en voorstellen. Hij vraagt de klanten correct en helder Nederlands te praten, zodat de cursisten snel integreren.  
Zo vinden deze vluchtelingen vanuit hun eigen identiteit en waarde een plaats in hun nieuwe omgeving. Een jaar en 8 maanden na de opening zijn zo al 72 mensen naar de arbeidsmarkt toegeleid.

Kunst verbindt 

Kunstenaars Tom Liekens en Nico Dockx zullen samen met Seppe Nobels de Pelgrimstafel inrichten als een tableau vivant. Hiervoor krijgen ze steun van de lokale bio-boeren, Zeeuwse en Noordzeevissers. 

Een totaal nieuw gegeven is dat de 12 genodigden geselecteerd werden in samenspraak tussen het OCMW Antwerpen en het ‘Instroom Art collectief’ waar Nico, Seppe en Tom deel van uitmaken. 

Na de maaltijd start de eerste ‘Award uitreiking’ die Instroom Art organiseert om mensen te eren die zich dagelijks inzetten voor hun uitzonderlijk maatschappelijk werk. 

 
Unesco Werelderfgoed?

In 2021 werd de Pelgrimstafel, samen met de Gentse Feesten, erkend als Vlaams immaterieel cultureel erfgoed. Een volgende stap voor het Koninklijke Sint-Julianusgenootschap is de erkenning als Unesco Werelderfgoed. 
 

Nog altijd pelgrims

Jaarlijks overnachten nog steeds een 30-tal pelgrims in onze stad. Het Vlaams Compostelagenootschap richtte voor hen, samen met het OCMW en de Stad Antwerpen, een nieuwe herberg op. Tijdens deze Pelgrimstafel is er een infostand om toekomstige pelgrims te adviseren bij de voorbereidingen van hun tocht.  
 

Praktisch

Donderdag 6 april 2023 van 10 tot 18 uur
Toegang gratis
Facebook-event

Kapel Sint-Julianusgasthuis 
(Galerie Zwarte Panter)
Hoogstraat 70-72
2000 Antwerpen

De organisatie van de Pelgrimstafel is een samenwerking van de vzw Sint-Julianusgasthuis, Galerie De Zwarte Panter, het Maagdenhuis en het Instroom Art Collectief.